Niedziela Palmowa („Niedziela Męki Pańskiej”, zwana też „Kwietną” lub „Wierzbną”, w formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego: „Druga Niedziela Męki Pańskiej”) – święto ruchome w kalendarzu chrześcijańskim przypadające 7 dni przed Wielkanocą. Rozpoczyna Wielki Tydzień. 

Początki obchodów

Liturgia Kościoła wspomina tego dnia uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy, o którym mówią wszyscy czterej Ewangeliści. Uroczyste Msze św. rozpoczynają się od obrzędu poświęcenia palm i procesji do kościoła. Zwyczaj święcenia palm pojawił się ok. VII w. na terenach dzisiejszej Francji. Z kolei procesja wzięła swój początek z Ziemi Świętej. To właśnie Kościół w Jerozolimie starał się bardzo dokładnie powtarzać wydarzenia z życia Pana Jezusa. W IV w. istniała już procesja z Betanii do Jerozolimy, co poświadcza Egeria (chrześcijańska pątniczka pochodzenia galijskiego lub hiszpańskiego). Autorka tekstu znanego jako Itinerarium Egeriae lub Peregrinatio Aetheriae ad loca sancta. Według jej wspomnień w Niedzielę Palmową patriarcha otoczony tłumem ludzi wsiadał na osiołka i wjeżdżał na nim do Świętego Miasta, zaś zgromadzeni wierni, witając go z radością, ścielili przed nim swoje płaszcze i palmy. Następnie wszyscy udawali się do bazyliki Zmartwychwstania (Anastasis), gdzie sprawowano uroczystą liturgię. Procesja ta rozpowszechniła się w całym Kościele. W Rzymie szósta niedziela Przygotowania Paschalnego początkowo była obchodzona wyłącznie jako Niedziela Męki Pańskiej, podczas której uroczyście śpiewano Pasję. Dopiero w IX w. do liturgii rzymskiej wszedł jerozolimski zwyczaj urządzenia procesji upamiętniającej wjazd Pana Jezusa do Jeruzalem. Z czasem jednak obie te tradycje połączyły się, dając liturgii Niedzieli Palmowej podwójny charakter (wjazd i pasja). Jednak w różnych Kościołach lokalnych procesje te przybierały rozmaite formy, np. biskup szedł pieszo lub jechał na oślęciu, niesiono ozdobiony palmami krzyż, księgę Ewangelii, a nawet i Najświętszy Sakrament. Pierwszą udokumentowaną wzmiankę o procesji w Niedzielę Palmową przekazuje nam Teodulf z Orleanu (+ 821). Niektóre przekazy podają też, że tego dnia biskupom przysługiwało prawo uwalniania więźniów.

Polskie zwyczaje

Dzisiaj odnowiona liturgia zaleca, aby wierni w Niedzielę Męki Pańskiej zgromadzili się przed kościołem, gdzie powinno odbyć się poświęcenie palm, odczytanie perykopy ewangelicznej o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy i uroczysta procesja do kościoła. Podczas każdej Mszy św., zgodnie z wielowiekową tradycją, czyta się opis Męki Pańskiej (według relacji Mateusza, Marka lub Łukasza — Ewangelię św. Jana odczytuje się w Wielki Piątek). Obecnie kapłan w Niedzielę Palmową nie przywdziewa szat pokutnych, fioletowych, jak to było w zwyczaju dawniej, ale czerwone. Procesja zaś ma charakter triumfalny. Chrystus wkracza do świętego miasta jako Król i Pan. W Polsce istniał kiedyś zwyczaj, iż kapłan idący na czele procesji wychodził przed kościół i trzykrotnie pukał do zamkniętych drzwi kościoła, wtedy drzwi się otwierały i kapłan z wiernymi wchodził do wnętrza kościoła, aby odprawić uroczystą liturgię. Miało to symbolizować, iż Męka Zbawiciela na krzyżu otwarła nam bramy nieba. Inne źródła przekazują, że celebrans uderzał poświęconą palmą leżący na ziemi w kościele krzyż, po czym unosił go do góry i śpiewał: „Witaj, krzyżu, nadziejo nasza!”.

W polskiej tradycji ludowej Niedzielę Palmową nazywano również Kwietną bądź Wierzbną. W tym dniu święcono palmy, które w tradycji chrześcijańskiej symbolizują odradzające się życie. Wykonywanie palm wielkanocnych ma bogatą tradycję. Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek wierzby, która w symbolice Kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Obok wierzby używano także gałązek malin i porzeczek. Ścinano je w Środę Popielcową i przechowywano w naczyniu z wodą, aby puściły pąki na Niedzielę Palmową. W trzpień palmy wplatano również bukszpan, barwinek, borówkę i cis. Tradycja wykonywania palm szczególnie zachowała się na Kurpiach oraz na Podkarpaciu, gdzie corocznie odbywają się konkursy na najdłuższą i najpiękniejszą palmę.

W zależności od regionu, palmy różnią się wyglądem i techniką wykonania. Palma góralska wykonana jest z pęku witek wierzbowych, wiklinowych lub leszczynowych. Zakończona jest czubem z bazi, jedliny, bibułkowych kolorowych kwiatów i wstążek. Palma kurpiowska powstaje z pnia ściętego drzewka (jodły lub świerka) oplecionego widłakiem, wrzosem, borówką, zdobionego kwiatami z bibuły i wstążkami. Czub drzewa pozostawia się zielony. Palemka wileńska jest obecnie najczęściej świeconą palmą wielkanocną. Jest niewielkich rozmiarów, upleciona z suszonych kwiatów, mchów i traw.

Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele ludowych zwyczajów i wierzeń: poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy. Od dawna istniał także zwyczaj połykania bazi, które to zapobiegają bólom gardła i głowy. Wierzono, że sproszkowane kotki dodawane do naparów z ziół mają moc uzdrawiającą, bazie z poświęconej palmy zmieszane z ziarnem siewnym podłożone pod pierwszą zaoraną skibę zapewnią urodzaj, krzyżyki z palmowych gałązek zatknięte w ziemię bronią pola przed gradobiciem i burzami, poświęcone palmy wystawiane podczas burzy w oknie chronią dom przed piorunem. Poświęconą palmą należy pokropić rodzinę, co zabezpieczy ją przed chorobami i głodem, uderzenie dzieci witką z palmy zapewnia zdrowie, wysoka palma przyniesie jej twórcy długie i szczęśliwe życie, piękna palma sprawi, że dzieci będą dorodne. Poświęconą palmę zatykano za świętymi obrazami, gdzie pozostawała do następnego roku. Palmy wielkanocnej nie można było wyrzucić. Najczęściej była ona palona, popiół zaś z tych palm wykorzystywano w następnym roku w obrzędzie Środy Popielcowej. Znany też był zwyczaj „palmowania”, który polegał na uderzaniu się palmami. Tu jednak tradycja była różna w różnych częściach Polski. W niektórych regionach zwyczaj ten jest związany dopiero z poniedziałkiem wielkanocnym. W większości regionów jest to jednak zwyczaj Niedzieli Palmowej, gdzie „palmowaniu” towarzyszyły słowa: Palma bije nie zabije — wielki dzień za tydzień, malowane jajko zjem, za sześć noc — Wielkanoc.

Dzisiaj, choć wiele dawnych obyczajów odeszło już w zapomnienie — tworzą się nowe. W wielu kościołach można nadal podziwiać kilkumetrowe plamy. Dzieci w szkołach, schole i grupy parafialne prześcigają się w przygotowaniu najładniejszych palm. Często pracom tym towarzyszą konkursy lub konkretne intencje.

Źródło https://www.niedziela.pl

В 15-ю годовщина смерти Иоанна Павла II впервые верующие не смогут молиться в храмах. Просим всех зажечь свечу памяти в своих домах.

Предлагаем вам в этот день вспомнить Римского папу Иоанна Павла II, который был поляком и просмотреть видео-сюжеты режиссера Михаила Фатеева об Иоанне Павле II и связи с Россией, про Петербуржских паломников.

Сюжет про Иоанна Павла II и Россию


Сюжет-репортаж про беатификацию Иоанна Павла II


Фильм-репортаж про канонизацию Иоанна Павла II

Статья Михаила Фатеева об Иоанне Павле II «Из наших, из поляков, из славян»… http://www.polacyspb.ru/?p=4859

Польский источник https://www.gosc.pl/ сообщает как будет проходить 15-я годовщина смерти Иоанна Павла II в Ватикане, в необычной ситуации 2020 года.

Przypadająca w czwartek 15. rocznica śmierci świętego Jana Pawła II minie w Watykanie w nadzwyczajnej sytuacji. Po raz pierwszy wierni nie będą mogli tego dnia modlić się przy grobie papieża w bazylice Świętego Piotra, bo jest ona zamknięta z powodu pandemii.

Nie będzie też można stanąć na placu Świętego Piotra, co było zwłaszcza w pierwszych latach zwyczajem wśród Polaków, przywołującym czuwanie tysięcy ludzi w dniach agonii i po śmierci Jana Pawła II w 2005 roku. Także plac przed bazyliką watykańską jest całkowicie zamknięty.

Jak w każdy czwartek przy grobie papieża w kaplicy Świętego Sebastiana, obok Piety Michała Anioła, odbędzie się msza z udziałem kilku duchownych, ale bez wiernych, czyli zgodnie z przepisami wprowadzonymi z powodu pandemii koronawirusa.

Nie są zaplanowane żadne oficjalne uroczystości z okazji rocznicy 2 kwietnia. Być może nawiąże do niej Franciszek podczas czwartkowej porannej mszy w kaplicy Domu Świętej Marty.

Papież wspomniał o niej w środę podczas audiencji generalnej, która podobnie, jak w ostatnich tygodniach w związku z pandemią, odbyła się bez udziału wiernych. Zwracając się do Polaków powiedział między innymi: «W tych trudnych dniach, które przeżywamy, zachęcam was do zawierzenia siebie Bożemu Miłosierdziu i wstawiennictwu świętego Jana Pawła II w przededniu 15. rocznicy jego śmierci».

W wywiadzie dla oficjalnego portalu Stolicy Apostolskiej, Vatican News, wikariusz Państwa Watykańskiego kardynał Angelo Comastri zauważył w przeddzień rocznicy, że Jan Paweł II nawet w najtrudniejszych momentach swojego życia, jak po zamachu na jego życie w 1981 roku, nigdy nie tracił spokoju. «Zawsze znajdował w doświadczeniach cierpienia, bólu wymiar nadziei, specjalnej okazji do spotkania z Bogiem» — stwierdził kardynał Comastri.

«Wszyscy pamiętamy ostatni Wielki Piątek Jana Pawła II. Niezapomniana jest scena, jaką widzieliśmy w telewizji: papież już pozbawiony sił trzymał krzyż i patrzył na niego z olbrzymią miłością i można było odgadnąć że mówi: <<Jezu, ja też jestem na krzyżu jak Ty, ale razem z Tobą czekam na Zmartwychwstanie>>» — podkreślił archiprezbiter bazyliki Świętego Piotra.

Wyznał, że na zawsze zapamiętał słowa polskiego papieża, który powiedział mu, by «przemienił krzyż w miłość».

«To mądrość, która oświetla moje życie. Nigdy nie zapomniałem tej wspaniałej rady, jaką dał mi święty» — podkreślił kardynał Comastri.

Jak podało Radio Kraków, powołując się na rodzinę kompozytora — w niedzielę nad ranem zmarł Krzysztof Penderecki. Wybitny kompozytor miał 86 lat. W mediach społecznościowych żegnają go ludzie związani ze światem kultury.

«Polska kultura poniosła dziś wielką i niepowetowaną stratę. Po długiej chorobie odszedł Maestro Krzysztof Penderecki — najwybitniejszy polski kompozytor współczesny, którego muzyki słuchano od Japonii po Stany Zjednoczone» — napisał minister Piotr Gliński.

14 марта в 15.00 в Библиотеке национальных литератур (Садовая ул. д. 33) в рамках культурно-просветительского проекта «В кругу польской мысли и культуры» состоится творческий вечер «Поляки – лауреаты Нобелевской премии».

Встреча организована совместно с Региональной общественной организацией «Конгресс поляков в Санкт-Петербурге» и кафедрой славянской Филологии Санкт-Петербургского государственного университета. Среди поляков было много культурных и научных деятелей, которые сделали весомый вклад в развитие общества и технического прогресса и были удостоены почетной Нобелевской премии за свои труды. Среди польских граждан эту высшую награду за свои свершения получили шесть выдающихся деятелей и о трех из них слушатели узнают на встрече. С момента основания Нобелевской премии в 1901 году, первым ее лауреатом польской национальности стала Мария Склодовская-Кюри — женщина, которая не только получила премию дважды, но и была удостоена этой награды за деятельность в области химии и физики, что на то время было и вовсе неслыханно. В 1996 году обладателем Нобелевской премии стала польская поэтесса Вислава Шимборская. Она получила премию «за поэзию, которая с предельной точностью описывает исторические и биологические явления в контексте человеческой реальности». Сфера поэзии Шимборской— это повседневность, маленькие радости и горести обычного дня, и все это с теплой иронией, ставшей отличительной чертой ее поэзии. Из-за скандала в Нобелевском комитете в 2018 году премия не вручалась, поэтому в 2019 году награду получили сразу два лаурета. Лауреаткой за 2018 год стала Ольга Токарчук — она принесла Польше пятого литературного «Нобеля». Токарчук получила награду с формулировкой «за воображение повествователя, которое с энциклопедической страстью представляет пересечение границ как форму жизни». Глава Нобелевского комитета по литературе Андерс Ульссон отметил искусность и изящество ее произведений, главная тема которых — границы и культурные переходы.

Вечер ведет Лилия Витольдовна Шишко – председатель РОО «Конгресс поляков в Санкт-Петербурге». Вниманию гостей будет представлена книжная выставка «Листая польские страницы» из фондов Библиотеки национальных литератур.

Куратор − Надежда Дмитриевна Добрянская

Подробности по телефону 310-05-64 или в VK

Вход свободный