ALEKSANDR SAGAN

Dziś, 8 kwietnia, obchodzimy 20. rocznicę pogrzebu św. Jana Pawła II. W tym dniu miliony ludzi z całego świata zgromadziły się w Rzymie, aby oddać hołd Papieżowi, który przez niemal 27 lat przewodził Kościołowi katolickiemu.

Jednak ten dzień to nie tylko czas żałoby, ale również okazja do modlitewnej refleksji nad wartościami, które Święty Ojciec ukazywał swoim życiem: miłosierdziem, miłością, prawdą i wolnością. Uczył nas, by być człowiekiem dla drugiego człowieka, służąc Bogu poprzez służbę bliźniemu.

Jan Paweł II podkreślał, że wolność jest nierozerwalnie związana z prawdą: „Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8,32) . Przypominał, że prawdziwa wolność osiągana jest poprzez dążenie do prawdy i służbę innym. 

W tym dniu przypomnijmy sobie jego słowa: „Miłosierdzie jest największym przymiotem Boga” i starajmy się wcielać te wartości w nasze codzienne życie, dążąc do prawdy, okazując miłość i miłosierdzie bliźnim, pamiętając, że prawdziwa wolność polega na służbie innym. Niech pamięć o Świętym Janie Pawle II inspiruje nas do czynienia dobra i umacnia w wierze.

Służba Bogu przez służbę człowiekowi: pamięć o Świętym Janie Pawle II

Dwadzieścia lat temu, 2 kwietnia 2005 roku, świat pożegnał człowieka, który stał się symbolem wiary, nadziei i miłości. Święty Jan Paweł II – Papież, którego serce należało do Boga i ludzi – zakończył swoją ziemską wędrówkę. Ale dziedzictwo jego życia, przenikniętego służbą Bogu poprzez służbę człowiekowi, nadal jaśnieje niegasnącym światłem. Dziś, w rocznicę jego śmierci, wspominamy go z głęboką wdzięcznością i miłością.

Karol Wojtyła – przyszły Jan Paweł II – urodził się w Polsce i już od młodości uczył się dostrzegać w każdym człowieku obraz Boga. Przeżywszy okrucieństwo wojny i totalitaryzmu, poświęcił swoje życie, by nieść światu światło Ewangelii i uzdrawiać jego rany. Jako pierwszy w historii Papież Polak, przyjął za swoje credo słowa Chrystusa: „Nie lękajcie się!” – zachęcając narody, by nie bały się podążać ku prawdzie i wolności. W każdym swoim geście okazywał szacunek dla osoby ludzkiej i jej niezbywalnej godności, bronił wolności sumienia i niezłomnie stał po stronie prawdy. Mówił, że Kościół powinien „oddychać dwoma płucami” – wschodnim i zachodnim – uznając wartość każdej kultury i każdego duchowego doświadczenia. Dla niego służba drugiemu człowiekowi była drogą do Boga, bo – jak wierzył – poprzez miłość do człowieka wyraża się miłość do Stwórcy.

Święty Jan Paweł II ukochał swoją Ojczyznę – Polskę – i polski lud całym sercem. Ta miłość przenikała całe jego pontyfikaty. Każda pielgrzymka Papieża do Polski była wydarzeniem historycznym: miliony wiernych zbierały się, by modlić się razem i słuchać słów wypowiadanych w ojczystym języku. Jego pierwsze słowa na polskiej ziemi zawsze były modlitwą o Ducha Świętego, by odnowił oblicze tej ziemi. Pod duchowym przewodnictwem Papieża Polacy umacniali się w wierze i nabierali odwagi, by stawić czoła kłamstwu i uciskowi. To właśnie jego wezwania do godności i praw osoby zapaliły iskrę, która później doprowadziła do narodzin „Solidarności” i odzyskania wolności przez Polskę. Papież nie krył łez radości, widząc swoją Ojczyznę wolną i wierzącą. Nazywał Polskę Matką, którą nosił w sercu, i do ostatnich dni modlił się o jej przyszłość.

Nie mniej głęboka była jego troska i miłość do narodu rosyjskiego. Jako syn słowiańskiego narodu, który sam doświadczył prześladowań ze strony bezbożnego reżimu, Jan Paweł II z całego serca pragnął wyciągnąć rękę braterskiej miłości do wschodniego sąsiada. Wierzył, że narody Polski i Rosji są powołane do pojednania i wspólnego świadectwa chrześcijańskiej wiary. Choć nie dane mu było odwiedzić Rosji osobiście, jego myśli i modlitwy często kierowały się na Wschód. Głęboko przeżywał cierpienia Rosjan w XX wieku – miliony ofiar bezbożnej władzy, pokolenia pozbawione dostępu do wiary. W każdym przesłaniu do wierzących w Rosji wyrażał solidarność i nadzieję. Wysyłał tam swoich przedstawicieli, wspierał dialog z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym. Marzył, by Wschód i Zachód chrześcijaństwa znów mogły wspólnie oddychać. Kochał Rosję nie z powodów politycznych, ale z miłości ewangelicznej, współczującej. Uczył, że prawdziwa wolność zawsze opiera się na prawdzie i miłości – tej wolności pragnął również dla Rosji.

Jednym z najbardziej poruszających wydarzeń jego pontyfikatu był Światowy Dzień Młodzieży w 1991 roku w Częstochowie. Po raz pierwszy w historii wzięły w nim udział dziesiątki tysięcy młodych ludzi z byłego ZSRR. Dla wielu z nich było to pierwsze w życiu spotkanie z wolną Europą – a przede wszystkim z żywym, wierzącym narodem polskim. Milionowa rzesza młodych pielgrzymów zgromadziła się wokół Jasnej Góry, by wspólnie się modlić, śpiewać i dzielić wiarą. Jan Paweł II z ojcowską radością witał młodzież z Rosji, Ukrainy, Litwy, Kazachstanu i wielu innych krajów. Mówił o Chrystusie, który daje prawdziwą wolność, i wzywał młodych do budowania Europy opartej nie na polityce, lecz na wspólnych wartościach. Spotkanie w Częstochowie było dla wielu początkiem duchowej drogi – powrotu do Boga i wiary w warunkach nowo odzyskanej wolności. Papież patrzył wtedy na zjednoczoną młodzież Europy i widział spełnienie swoich marzeń – młodych chrześcijan z różnych narodów, którzy razem budują przyszłość pełną pokoju i miłości.

Szczególne miejsce w sercu Jana Pawła II zajmował Sankt Petersburg i tamtejsza wspólnota katolików – zwłaszcza pochodzenia polskiego. Choć nigdy fizycznie nie odwiedził tego miasta, duchowo był z nim mocno związany. Znał dramatyczną historię petersburskich katolików: czasy prześladowań, zamykanych kościołów i rozstrzeliwanych kapłanów. Pragnął przywrócić pamięć o tych, którzy oddali życie za wiarę. W 2003 roku kanonizował Urszulę Ledóchowską – polską zakonnicę, która sto lat wcześniej założyła w Petersburgu sierociniec i tajnie niosła posługę duszpasterską. Jej miłość do ubogich i troska o młodzież stały się wzorem świętości. Dla katolików z Petersburga była to chwila szczególnej dumy: święta, która działała na ich ziemi, została wyniesiona na ołtarze.

Papież nie zapomniał też o duchownych zamordowanych w latach represji. To właśnie Jan Paweł II rozpoczął procesy beatyfikacyjne związanych z Petersburgiem męczenników: ks. Konstantego Budkiewicza, biskupa Antoniego Maleckiego i arcybiskupa Jana Cieplaka. Ksiądz Budkiewicz, proboszcz katedry św. Katarzyny, został rozstrzelany w Wielkanoc 1923 roku. Arcybiskup Cieplak spędził lata w więzieniach, a biskup Malecki zmarł na zesłaniu. Ich historie długo były przemilczane, ale Jan Paweł II przywrócił im należne miejsce w pamięci Kościoła. Dla wiernych w Petersburgu było to znakiem: Kościół pamięta o waszych świadkach, oni nie zostali zapomniani.

Dziś, wspominając Świętego Jana Pawła II, pochylmy głowy w modlitwie wdzięczności. Boże, dziękujemy Ci za światło, które dałeś światu w osobie tego świętego Papieża. Dziękujemy Ci, Janie Pawle II, za Twoje otwarte ramiona, za każde słowo prawdy, za każdą modlitwę i każdy gest miłości. Pokazałeś nam, że służąc człowiekowi, służymy Bogu. Wierzymy, że i dziś modlisz się za nas w niebie.
Święty Janie Pawle II, apostoł prawdy i przyjaciel narodów – módl się za nami. Amen.

В Пасхальную ночь с 31 марта на 1 апреля 1923 года в московской тюрьме выстрелом в затылок был убит прелат Константин Будкевич, настоятель прихода святой Екатерины Александрийской в Санкт-Петербурге (тогда — Петрограде). В годовщину его мученической смерти Архиепископ Павел Пецци совершил юбилейный визит в приход и возглавил Святую Мессу в память о прелате, процесс беатификации которого начался в 2003 году.

Владыке Павлу сослужили епископ Николай Дубинин, священники из Ордена доминиканцев, окормляющие приход св. Екатерины, а также пресвитеры из других приходов и городов Архиепархии.

В начале священнопразднования, приветствуя настоятеля прихода и всех собравшихся в храме, епископ сказал: «Чуть более ста лет назад в этот счастливый день один из величайших свидетелей нашей веры о. Константин Будкевич отдал свою жизнь. Можно сказать, что отдача себя, полная отдача себя ради Христа, ради веры, это одна из задач этого Юбилейного года. Неслучайно Папа Франциск избрал лозунгом этого Святого года слова «Паломники надежды». Он обозначает, что мы (потому что Папа обращается к каждому из нас) являемся, с одной стороны, сынами и дочерями этой надежды, а с другой — её носителями. Я говорю «этой надежды», потому что, увы, не всякая надежда способна рождать новый Народ Божий, а только та, которая поддерживала и сопровождала отца Константина Будкевича, как и монсеньора Малецкого и многих, многих других. Сегодня мой юбилейный визит в эту базилику, в этот храм, где я не бывал уже несколько лет. Поэтому я рад, что Юбилей совпадает с возможностью побыть хотя бы немного с вами. И мы будем пребывать в самом главном. Мы не будем болтать. Мы будем наслаждаться нашим общением, нашим единством во Христе. Это, конечно, и повод для того, чтобы каждый испытал своё сердце и подумал, насколько он способствует этому общению и единству или, напротив, сопротивляется им. Потому что то, что говорит апостол Павел, остается верным и для нас: если мы не созидаем со Христом, то мы разделяем и разрушаем с дьяволом. Поэтому первый акт — это смиренно просить прощения, особенно за наши поступки, мысли, грехи против живого присутствия Христа, который есть Церковь».

Свою проповедь Архиепископ начал с обращения к первому чтению из Книги пророка Исайи, подчеркнув, что эти слова относятся не только к прошлому, но к настоящему времени, и будут относиться к настоящему до конца времен: «Вот, я творю новое Небо и новую Землю».

«Где происходит это новое сотворение? Оно не происходит перед нашими глазами, то есть перед нашими чувствами. Мы можем обнаружить определенное изменение, как, например, в природе, когда чувствуем наступление весны. Но не об этом обновлении тут идет речь. Мы прекрасно знаем, что после весны наступит лето, потом осень, а потом вновь зима, когда всё как будто умирает. И также это обновление не заключается в исцелении сына этого человека из сегодняшнего евангельского чтения, который, как и другие люди, которых исцелял и воскрешал Иисус, потом должны были умереть. Они не были спасены от смерти. Тогда в чем же заключается это новое сотворение? Оно заключается в вере».

Архиепископ подчеркнул, что именно в вере заключается подлинная новизна нашей жизни и смысл этого Юбилейного года — чтобы укрепилась наша вера.

«Иоанн сообщает нам, что это чудо, то есть чудо веры, это второе чудо, которое Иисус совершает в Галилее, у себя на родине, возвращаясь из Иудеи», — сказал владыка Павел. — «Иоанн хочет передать нам, что полное обновление, новое сотворение, произойдет позже. Это лишь знамения, которые показывают тому, кто хочет видеть, рождение этого нового мира. А само обновление, само Воскресение, произойдет именно на Пасху».

Именно это глубоко пережил отец Константин Будкевич, который умер в Пасхальную ночь, в Навечерие Пасхи, сказал епископ: «Наверняка он мог читать всю свою жизнь, а может быть, и всю историю, именно через это событие. Потому что Воскресение — это то событие, без которого ничто не имело бы смысла. Неслучайно апостол Павел скажет, что, если Христос не воскрес, то тщетна была бы наша вера. То есть невозможно было бы ничего созидать. Не было бы смысла вставать по утрам, рожать детей, встречаться с друзьями, трудиться с энтузиазмом. Всё это потеряло бы смысл. Но Христос Воскрес, это начало новой жизни, нового мира, нового Неба и новой земли. Аминь», — завершил свою проповедь Архиепископ.

В завершение Святой Мессы владыка Павел поблагодарил прихожан базилики св. Екатерины за то, что они «поделились» с московским Кафедральным собором дорогим для них историческим распятием, которое на протяжении всего Юбилейного года будет выставлено для поклонения в Москве, после чего вернется в родной храм в Петербурге. «Это утверждает глубокое единство в общении со Христом, которое уже существует. Символически это распятие соединяет все наши общины», — сказал епископ.

Также он горячо поблагодарил отца Оливье Пейрона, постулатора процесса беатификации российских новомучеников: «За один год ему удалось сделать то, чего шесть постулаторов не смогли сделать за предыдущие 30 лет. Благодаря его усилиям также возобновился культ некоторых наших новомучеников, которые, увы, были прежде забыты. Надеюсь, что скоро мы сможем завершить первый, епархиальный, этап этого процесса».

После окончания богослужения все его участники совершили молитву перед памятной доской о. Константина Будкевича, испрашивая у Господа скорейшего признания его святости.

5 marca przypada 159. rocznica urodzin wybitnego polskiego i rosyjskiego cywilisty oraz procesualisty, Eugeniusza Waśkowskiego – osoby, która wniosła niezwykle wiele w rozwój kontradyktoryjności postępowania sądowego, będącej kluczową gwarancją poszanowania praw człowieka.

Eugeniusz Waśkowski urodził się w mieście Akerman w Besarabii, w rodzinie zubożałego polskiego ziemianina Władimira Waśkowskiego i Maryny z rodu Czachowskich. Dzieciństwo i młodość spędził w Odessie. Po ukończeniu gimnazjum z wyróżnieniem wstąpił na wydział prawa Uniwersytetu Odeskiego, łącząc studia z praktykami w uniwersytetach w Berlinie, Lipsku i Paryżu.

Waśkowski doskonale rozumiał, że prawo to nauka praktyczna i nie może ograniczać się jedynie do samej teorii. Dlatego po zakończeniu studiów rozpoczął praktykę jako przysięgły adwokat w sprawach cywilnych.W 1893 roku przygotował wybitne dzieło „Organizacja adwokatury”, wydane w Petersburgu i będące podstawą jego dysertacji kandydackiej, o której niezwykle pochlebnie wypowiedział się uznany już wówczas profesor G. F. Szerszeniewicz.

W 1901 roku Waśkowski obronił pracę doktorską pt. „Nauka o wykładni i stosowaniu ustaw cywilnych”, która stała się podstawą jego fundamentalnego dzieła „Metodologia cywilistyczna”. Publikacja ta została uznana za klasyczną i do dziś jest wielokrotnie wznawiana.

Po rewolucji w Rosji przeniósł się do Wilna, gdzie od 1921 roku był profesorem Uniwersytetu Wileńskiego, początkowo kierując Katedrą Prawa Cywilnego. Następnie, decyzją Prezydenta Polski Stanisława Wojciechowskiego, objął stanowisko dziekana Wydziału Prawa. Od 1938 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności.

Eugeniusz Waśkowski wniósł ogromny wkład w rozwój przedwojennego polskiego systemu prawnego. Od 1928 roku był stałym członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej, zajmując się kwestiami rozwoju polskiego postępowania cywilnego.

II wojna światowa zastała go w Warszawie, gdzie zmarł w 1942 roku. Jednak jego idee w dziedzinie prawa cywilnego, procedury sądowej i etyki prawniczej wciąż żyją, inspirując dzisiejsze pokolenia do stawania w obronie prawa i sprawiedliwości.